Ngày 16/09/2025, Penske Media – chủ sở hữu của Rolling Stone, Billboard và Variety – đã chính thức nộp đơn kiện Google tại Washington D.C. Đây là lần đầu tiên một nhà xuất bản lớn của Mỹ đưa Google ra tòa liên quan đến tính năng Google AI Overviews.

AI Overviews là các đoạn tóm tắt bằng trí tuệ nhân tạo hiển thị ở đầu kết quả tìm kiếm. Dù được Google quảng bá là “hữu ích cho người dùng”, nhưng các nhà xuất bản cho rằng chúng đang hút lưu lượng truy cập khỏi trang web gốc – vốn là nguồn doanh thu chính từ quảng cáo và đăng ký.

Lập Luận Của Penske Media

Theo đơn kiện được nộp tại tòa án Washington D.C, Penske Media nhấn mạnh ba vấn đề chính:

• Mất lưu lượng và doanh thu: Theo đơn kiện, khoảng 20% lượt tìm kiếm (nguồn: Reuters) dẫn đến các trang của Penske hiện hiển thị AI Overviews, khiến doanh thu từ liên kết (affiliate) sụt giảm hơn 1/3 kể từ 2024.
• Điều kiện bất lợi: Google chỉ hiển thị nội dung của nhà xuất bản trong kết quả tìm kiếm nếu họ đồng ý để bài viết xuất hiện trong AI Overviews. Nếu không, Google sẽ phải trả phí bản quyền để tái xuất bản hoặc dùng dữ liệu huấn luyện AI.
• Thị phần áp đảo: Với gần 90% thị phần tìm kiếm tại Mỹ, Google bị cáo buộc lợi dụng vị thế thống lĩnh để tránh ký thỏa thuận cấp phép như những công ty khác.

Phản Hồi Từ Google

Google bác bỏ các cáo buộc, cho rằng:

• AI Overviews giúp tìm kiếm trở nên hữu ích hơn.
• Tính năng này có thể tăng cơ hội tiếp cận độc giả cho các nhà xuất bản chứ không chỉ cắt giảm lượt truy cập.

Góc Nhìn Từ Các Nhà Xuất Bản

Các chuyên gia trong ngành truyền thông và công nghệ cũng đưa ra nhiều ý kiến:

• Các nhóm truyền thông: Google không theo bước đối thủ như OpenAI – công ty đã ký thỏa thuận cấp phép với News Corp và Financial Times.
• Các nhà xuất bản khác: Trước đó, công ty giáo dục trực tuyến Chegg cũng đã kiện Google vì lý do tương tự.
• Lo ngại chung: AI Overviews đang đặt ra câu hỏi về giá trị của báo chí gốc khi các bản tóm tắt AI lấy đi lượt nhấp – đồng nghĩa với việc tiền quảng cáo và thuê bao sụt giảm.

Vấn Đề Đó Tác Động Như Thế Nào Với Người Dùng Từ Việt Nam?

Dù vụ kiện diễn ra tại Mỹ, nhưng tác động của AI Overviews không chỉ giới hạn trong thị trường này. Người dùng Việt Nam khi tìm kiếm trên Google cũng sẽ ngày càng thấy nhiều đoạn tóm tắt AI hiển thị ngay đầu kết quả. Điều này có thể dẫn đến:

• Thói quen đọc tin thay đổi: Người dùng có xu hướng chỉ đọc tóm tắt ngắn gọn mà không truy cập vào báo gốc, dẫn đến việc thiếu chiều sâu thông tin.
• Nguồn tin bị hạn chế: Nếu các nhà xuất bản Việt Nam không được hiển thị nhiều trên AI Overviews, người dùng có thể bị định hướng bởi nguồn tin quốc tế, làm giảm cơ hội tiếp cận nội dung bản địa.
• Ảnh hưởng tới các nhà xuất bản online tại Việt Nam: Doanh thu quảng cáo và thuê bao từ báo điện tử trong nước có thể bị ảnh hưởng nếu Google triển khai AI Overviews một cách rộng rãi, tương tự như tại Mỹ.

Góc Nhìn Từ LadiPage

Ở góc độ giải pháp marketing và bán hàng trực tuyến, LadiPage nhận thấy vụ việc này phản ánh một xu hướng quan trọng:

• Nội dung gốc ngày càng quý giá: Doanh nghiệp và nhà sáng tạo tại Việt Nam cần đầu tư mạnh hơn vào nội dung chuyên sâu, khác biệt để không bị thay thế bởi tóm tắt AI.
• SEO phải thích ứng với AI Search: Không chỉ tối ưu từ khóa cho Google truyền thống, doanh nghiệp cần chiến lược Entity SEO và AI SEO để đảm bảo thương hiệu vẫn hiện diện trong các kết quả tóm tắt AI.
• Tư duy “xây tài sản khách hàng”: Thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào lưu lượng từ Google, doanh nghiệp Việt nên tập trung xây dựng tệp khách hàng riêng qua landing page, CRM và automation – giảm rủi ro khi thuật toán tìm kiếm thay đổi.

Từ vụ kiện này, có thể thấy rằng báo chí và doanh nghiệp Việt Nam cũng cần chuẩn bị trước, không chỉ để bảo vệ nội dung mà còn để thích ứng với cách thức AI đang tái định nghĩa hành vi tìm kiếm và tiêu thụ thông tin của người dùng.

Kết Luận

Vụ kiện giữa Penske Media và Google không chỉ là tranh chấp pháp lý, mà còn là trận chiến lớn trong ngành công nghệ và xuất bản online. Nó phản ánh mâu thuẫn ngày càng gay gắt giữa công cụ tìm kiếm sử dụng AI và nhà sản xuất nội dung gốc.

Trong khi Google cho rằng AI Overviews mang lại lợi ích cho cả hai phía, thì các nhà xuất bản lại nhìn thấy nguy cơ mất dần nguồn sống – độc giả và doanh thu. Vụ kiện này có thể trở thành tiền lệ quan trọng, định hình cách AI và báo chí cùng tồn tại trong kỷ nguyên số.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

1. Google AI Overviews là gì?

Google AI Overviews là các đoạn tóm tắt được tạo bởi trí tuệ nhân tạo, xuất hiện ở đầu kết quả tìm kiếm. Chúng cung cấp câu trả lời ngắn gọn và trực tiếp, thay vì chỉ hiển thị liên kết tới các trang web.

2. Doanh nghiệp Việt Nam cần làm gì để thích ứng?

Các doanh nghiệp và nhà sáng tạo nội dung cần:

• Đầu tư vào nội dung gốc chất lượng cao.

• Triển khai Entity SEO & AI SEO để xuất hiện trong tóm tắt AI.

• Tập trung xây dựng tệp khách hàng riêng qua landing page, CRM và automation để giảm phụ thuộc vào Google.